De strijd tegen medicijnresten in het oppervlaktewater
Medicijnresten vormen een risico voor de ecologie in het oppervlaktewater. Ook het drinkwater dat uit dit oppervlaktewater wordt geproduceerd, loopt hier uiteindelijk hinder van op. In samenwerking met diverse partners treft WBL diverse maatregelen om te zorgen dat zo min mogelijk medicijnresten in het water achterblijven.
In een biologische zuivering wordt 30-35% van de medicijnresten uit het rioolwater verwijderd. Zo’n 65–70% wordt via het gezuiverde afvalwater geloosd in het oppervlaktewater. Met de inwerkingtreding van de Europese Richtlijn Stedelijk afvalwater wordt het verplicht om medicijnresten te verwijderen uit het effluent van rwzi’s. Bij WBL wordt daar al hard aan gewerkt. Strategisch adviseur Ad de Man licht drie lopende projecten toe.
Toevoegen poederkool
‘Van 2021 tot medio 2022 hebben we in samenwerking met Royal HaskoningDHV op rwzi Simpelveld een proef uitgevoerd, waarbij we een toenemende hoeveelheid poederkool in de biologie hebben gedoseerd. De poederkool bindt de medicijnresten, wordt met het slib afgevoerd en tenslotte verbrand. In Simpelveld is voor het eerst de poederkooldosering toegepast in combinatie met de biologische Nereda-zuiveringstechnologie.’
De proef is geslaagd: toevoeging van ongeveer 10 à 15 gram poederkool per m3 influent heeft geleid tot een reductie van meer dan 70% van de medicijnresten. Ad: ‘Samen met RHDHV en de bouwpartners werken we nu aan een “full-scale” poederkoolinstallatie op de rwzi Simpelveld. Die gaat eind 2024 in bedrijf.’
Proefinstallatie MUMC+ Maastricht
Van alle medicijnresten in het riool is ongeveer 10% afkomstig van ziekenhuizen en verzorgcentra. Voorbeelden van specifieke ziekenhuismedicatie zijn röntgen- en MRI-contrastmiddelen, narcosemiddelen en specifieke antibiotica. ‘Als deze antibiotica in het milieu terechtkomen, kun je er resistent tegen worden. Dat willen we voorkomen. Daarom werken we nu bij het Maastricht Universitair Medisch Centrum (MUMC+) aan een proefinstallatie die het ziekenhuisafvalwater lokaal zuivert, voordat het wordt geloosd op een rwzi.’ De proef duurt waarschijnlijk een jaar. Behalve WBL zijn de deelnemende partijen aan dit project: KWR, RHDHV, Pure Blue, Ziekenhuis Maastricht UMC+ en Universiteit Maastricht.
Plaszakkenonderzoek
En dan is er nog een proef om te voorkomen dat röntgencontrastmiddelen terecht komen in het afvalwater van het ziekenhuis. Daarvoor werken WL en WBL samen met MUMC+ Maastricht en het Laurentius Ziekenhuis Roermond. ‘Patiënten die een CT-scan met röntgencontrastmiddel ondergaan, krijgen vier zogenaamde plaszakken mee om de urine op te vangen’, vertelt Natasja Fraters, adviseur Kwaliteit bij WL. ‘Na gebruik kunnen de zakken in de grijze bak worden afgevoerd. Zo komen de contrastmiddelen niet in het riool terecht.’
‘Wij maken de vertaling van beide bronmaatregelen naar de praktijk’, gaat Ad verder. ‘Ik hoop dat één of beide maatregelen effectief zijn en dat dat uiteindelijk leidt tot structurele aanpassingen. Het zou mooi zijn als het MUMC+ de eerste stap zet, als opmaat voor andere ziekenhuizen. Wellicht is er voor WBL nog een rol bij de bediening en onderhoud van dergelijke zuiveringen bij de bron.’