Afvalwatersurveillance bevestigt daling coronavirus en helpt oplevering signaleren
De eerste resultaten van de nationale afvalwatersurveillance van het RIVM laten zien dat het coronavirus in het Nederlandse rioolwater afneemt. Sinds 1 april neemt het RIVM wekelijks monsters af op 29 locaties in Nederland, waaronder de rioolwaterzuiveringslocaties Venray en Maastricht-Bosscherveld van Waterschapsbedrijf Limburg (WBL). De afvalwatersurveillance helpt niet alleen bij het in kaart brengen van de verspreiding van het coronavirus in Nederland; de metingen spelen ook een belangrijke rol bij het vroegtijdig signaleren van een mogelijke tweede golf.
De 29 rioolwaterzuiveringsinstallaties (RWZI's) die deelnemen aan het onderzoek zuiveren gezamenlijk het afvalwater van ongeveer een kwart van de Nederlandse bevolking. Behalve een afname van coronabesmettingen, laat het onderzoek zien dat het coronavirus al zichtbaar is in ontlasting voordat mensen symptomen van het virus ervaren. Hierdoor kan het virus vroegtijdig worden opgespoord in het afvalwater en kan worden ingegrepen bij een verwachte opleving van het virus. Bijkomend voordeel is dat het screenen van rioolwater een voor mensen minder belastende en anonieme onderzoeksmethode is. Dit maakt het een goede aanvulling op de reeds bestaande onderzoeken. Het RIVM gaat dan ook door met het rioolwateronderzoek.
Coronadashboard
Minister Hugo de Jonge (VWS) heeft het RIVM gevraagd om vóór 1 september 2020 alle 325 RWZI's in Nederland te monitoren op de aanwezigheid van het coronavirus. Het is de bedoeling dat deze cijfers worden opgenomen in het coronadashboard, zodat de verspreiding en eventuele oplevingen van het virus in een vroeger stadium kunnen worden vastgesteld. De tests die het RIVM nu al uitvoert worden per 2 juli toegevoegd aan het dashboard. Het toevoegen van alle RWZI's geeft een meer gedetailleerd beeld van de situatie.
Toelichting onderzoek
Sinds 1 april worden de monsters wekelijks verspreid over de dag afgenomen op de zuiveringsinstallaties en vervolgens naar het RIVM gestuurd. Hier wordt het genetisch materiaal in het laboratorium opgewerkt en aangetoond. Op iedere onderzochte locatie werd in de periode april en mei tenminste één keer het virus aangetroffen. In week 12 was er een piek te zien in het aantal coronapatiënten dat werd opgenomen in de ziekenhuizen, gevolgd door een duidelijke afname in elke provincie. De resultaten van het rioolwateronderzoek laten dezelfde daling zien.
Extra maatregelen niet nodig
De aanwezigheid van het coronavirus in het genetisch materiaal dat voorkomt in het afvalwater, brengt geen verhoogd risico met zich mee. Direct contact met afvalwater dient altijd te worden vermeden. Medewerkers op zuiveringslocaties dragen beschermende kleding en persoonlijke beschermingsmiddelen die hen tegen het coronavirus beschermen.
Vitale sector
Waterschappen behoren tot de vitale infrastructuur van Nederland. Het werk van de waterschappen zoals het beheren van de dijken, het op peil houden van alle sloten en de zuivering van het afvalwater kan niet worden stopgezet. De medewerkers van Waterschapsbedrijf Limburg zorgen ervoor dat het rioolwaterzuiveringsproces op de 17 rioolwaterzuiveringsinstallaties (RWZI's) van Limburg 24/7 blijven draaien.